Prambanan

De Prambanan is een hindoeïstische tempel gelegen zestien kilometer van Yogyakarta en een aanrader om te bezoeken tijdens een rondreis Java. Het is een imposant tempelcomplex. In de volksmond wordt candi (tempel) Prambanan Loro Jonggrang (de slanke maagd) genoemd. Het volksgeloof omtrent deze tempel wil, dat vroeger een beeldschone prinses ten huwelijk werd gevraagd door een prins. De prinses zou zijn verzoek inwilligen onder een voorwaarde dat de prins tussen zonsondergang tot zonsopkomst duizend tempels bouwde.

De prins ging aan de slag met deze opdracht en kreeg hulp van demonen. Toen de prinses zag dat de prins haar opdracht dreigde te vervullen, riep zij haar dienstmeiden om de hanen wakker te maken. De hanen kraaiden en de demonen vluchtten weg, omdat zij dachten dat het ochtendgloren was aangebroken. De prins was zo kwaad door de streek van de prinses dat hij haar vervloekte. De prinses werd veranderd in steen. De Javanen geloven dat het beeld van Durga de verpersoonlijking is van de vervloekte prinses in de Prambanan tempel. 

Prambanan Java

De Prambanan is een siwaïtische tempel gebouwd ten tijde van het rijk van Mataram en voltooid omstreeks 915. Het is vijftig jaar later gebouwd dan de Borubudur en de grootste hindoeïstische tempel in Indonesië. De tempel ligt vlakbij de rivier de Opak. De Prambanan bestaat uit acht tempels, waarvan de hoofdtempel gewijd is aan Shiwa en in het midden ligt. De zuidelijke tempel is gewijd aan Brahma en de noordelijk gelegen tempel aan Vishnu. Tegenover deze tempels liggen drie tempels van de mythische rijdieren van de drie hindoeïstische goden, echter alleen het rijdier van Shiwa, de stier Nandi, is bewaard gebleven. Aan beide zijden van het terras bevinden zich nog twee kleine tempels, waarschijnlijk als schatkamers gebruikt.

De Prambanan tempel is 46 meter hoog, waarvan het tempelgedeelte op een symmetrisch onderbouw rust. De tempel is rijkelijk versierd en er is een veelvuldig herhaling van het Prambanan motief. Het Prambanan motief is een afbeelding van een levensboom met weerzijde ervan dierfiguren. Een voorbeeld hiervan zijn afbeeldingen van kinnari’s. Dit zijn mythologische vogelfiguren met het bovenlichaam van een vrouw. Langs de trappen vindt u makara-beelden aan, mythologische waterdieren met een slurf. De bogen en poorten zijn ook rijkelijk gedecoreerd en hebben in het midden een kala-hoofd. Deze monsterkoppen moeten kwade demonen afweren.

De Prambanan, gewijd aan Shiwa, staat symbool voor het heelal. Het immense bouwwerk is in drie boven elkaar gelegen dimensies verdeeld. De basis stelt de lagere wereld voor, de gewone mensenwereld. De tweede laag is voor degene die zich vrijgemaakt hebben voor aardse zaken en bestaat uit de eigenlijke tempel. De derde laag is de bovenste dimensie,  de afsluiting van de tempel en hiermee ook de zetel van de goden.

In de hoofdtempel bevindt zich het drie meter hoge beeld van Shiwa. Het is vervaardigd uit andesiet lava. Links en rechts van de toegangspoort bevinden zich de bewakers Mahakala en Nandisvara. In de centrale tempelruimte zien we Shiwa als Mahadeva, de hoogste leermeester. In de westelijke tempelruimte bevindt zich Ganesha, de zoon van Shiwa, de god van de wijsheid met zijn olifantskop. In de noordelijke tempelruimte bevindt zich Durga de demonenslachter. In de zuidelijke tempelruimte bevindt zich Agastya, Shiwa als leermeester.

De Prambanan tempel wordt omzoomd door een rij van lingams. Op de binnenzijde van de balustrade bevinden zich reliëfs die gedeeltes van het heldendicht, het Ramayana, afbeelden. Dit is een avonturenverhaal tussen Rama en Sita en zijn broer Lakshmana. Om het verhaal in de juiste volgorde te zien, moet u eerst de oostelijke trap beklimmen en dan links afbuigen naar de galerij. Het Ramayana is een gedicht dat uit 50.000 strofen bestaat, de exacte datum van herkomst is niet meer te herleiden. De schrijver van het gedicht is waarschijnlijk de legendarische dichter Valmiki geweest. Het verhaal gaat over Rama in zijn jeugdjaren, de verbanning door zijn vader naar de wildernis.

Rama wordt vergezeld door Sita en zijn broer Lakshmana. In het woud leveren zij strijd tegen enkele raksasa's (reuzen) en verrichten enkele heldendaden.

Totdat Sita ontvoerd wordt door de demon Ravana naar Langka (Ceylon). Rama en Laksmana vragen hulp aan de koning der apen. De koning biedt hulp in de vorm van zijn troepen en generaal Hanuman. Samen voeren zij gezamenlijk strijd om Sita te bevrijden. Dit lukt en het verhaal gaat verder, maar de reliëfs houden op bij de bouw van de brug naar Langka, waarbij het apenleger stenen in de zee gooit. Het heldendicht vervolgd, waarbij Sita verbannen wordt en bevalt van een tweelingzoon. Zij moet haar onschuld en trouw bewijzen. Sita bewijst haar onschuld en Rama volgt haar in de dood en gezamenlijk belanden zij in de hemel.

Bij de Prambanan bevindt zich een klein museum met uitleg en worden enkele opgravingen tentoongesteld. Bij de ingang bevinden zich eenvoudige eettentjes en kunt u allerlei souvenirs kopen als aandenken aan uw rondreis Java en het bezoek aan de Prambanan tempel.

Prambanan Candi Sewu

Op twee kilometer ten noordoosten van de Prambanan tempel ligt de grootste groep tempels van Java. Candi Sewu bevindt zich op 24 hectare en bestaat uit 246 tempelgebouwen. Dit immense tempelcomplex is in de tweede helft van de achtste eeuw gebouwd. Sewu betekent duizend. De plek is indrukwekkend omdat overal gebouwtjes en een muur staat die het gehele complex omzoomd.

Bij elke windrichting is een opening, waar twee bewakers met grote knotsen staan. De hoofdtempels en bijtempels zijn rijkelijk versierd met medaillons en bloemmotieven. In de medaillons zijn dierfiguren afgebeeld. In de tempels zelf bevinden zich weinig beelden, veel zijn verplaatst naar musea nationaal en internationaal. Ook is er veel geroofd aan beelden die hiermee in particulier bezit zijn gekomen.

Prambanan Candi Plaosan

Candi of tempel Plaosan ligt 1,5 kilometer van candi Sewu. Dit complex is gebouwd door een prinses van de Sailendra dynastie. Het is een boeddhistische tempel. Haar echtgenoot Rakai Pikatan was een heerser van Mataram. Hij was hindoeïstisch. Dit laat zien dat in deze periode een tolerantie was ten aanzien van verscheidene godsdiensten en Hindoes en Boeddhisten vreedzaam naast elkaar leefden. Candi Plaosan is verdeeld in vijf percelen. Er bevinden zich twee grote tempels in het noorden die beiden zijn ommuurd. In het zuiden staat één grote tempel en deze is compleet gerestaureerd in 1960. Bij de poorten van het complex staan weer bewakers in de vorm van reuzen of raksakas.

De tempels eindigen in een stupa. Helaas missen de standbeelden van Boeddha, maar er zijn nog diverse Bodhisattvas aanwezig en deze zijn van een bijzondere schoonheid. Een Bodhisattva is een Boeddha voordat hij verlichting heeft gekregen. De attributen en handwijzingen geven aan welke Bodhisattva wordt afgebeeld. Veel bijtempels van candi Plaosan zijn verwoest tijdens een grote aardbeving in 1867. Er is echter wel een steen gevonden onder het puin met een inscriptie. Hierin wordt koning Rakai Pikatan genoemd als stichter van Plaoson in 850 na Christus.

De Prambanan tempel is zeker een bezoek waard tijdens uw rondreis Java.